کمیسیون ایالات متحده آمریکا در امور آزادی مذهبی بین‌المللی، در گزارش سالانه خود که روز دوشنبه پنجم اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ منتشر شده، به دولت آمریکا توصیه کرده تا در مذاکرات با ایران، نقض حقوق بشر و آزادی دینی را مطرح کرده و ناقضان آزادی‌های دینی و مذهبی را تحریم کند.
این کمیسیون که موارد نقض آزادی دینی در جهان را در سال ۲۰۲۱ بررسی کرده، با اشاره به ادامه آزار و اذیت اقلیتهای دینی و مذهبی در ایران، توصیه می‌کند که وزارت امور خارجه آمریکا، جمهوری اسلامی ایران را در لیست «کشورهایی با مسئله خاص» که درگیر «نقض سیستماتیک، متداوم، و افتضاح آور آزادی مذهبی» اند، قرار دهد.
افغانستان، چین، کره شمالی، عربستان سعودی و روسیه نیز در لیست ۱۵ کشوری هستند که کمیسیون آمریکا در امور آزادی مذهبی بین‌المللی، «کشورهایی با مسئله خاص» در مورد نقض آزادی دینی و مذهبی می‌داند.
کمیسیون آمریکایی به موارد متعددی از سرکوب و اذیت و آزار نوکیشان مسیحی در سال ۲۰۲۱ میلادی پرداخته‌است.
در این گزارش آمده‌است که دادگاه در ماه ژانویه درخواست تجدیدنظر مریم فلاحی و سام خسروی در مورد حکم مربوط به «تبلیغ علیه نظام» را رد کرده‌است. این درحالی است که چند ماه پیش از آن، دادگاه انقلاب بوشهر حکم جدایی، لیدیا، فرزند خوانده شان را از این زوج نوکیش مسیحی ار صادر کرد. طبق حکم قاضی بوشهر که دوم مهر ماه ۱۳۹۹ صادر شد، فقط به دلیل آنکه این کودک مسلمان زاده‌است، مریم فلاحی و سام خسروی نمی‌توانند سرپرستیش را برعهده داشته باشند.
لیدیا در آن زمان ۲۲ ماه داشت و قاضی در حکمش اذعان کرده که «رابطه عاطفی شدیدی» بین کودک و زوج مسیحی، مریم فلاحی و سام خسروی، وجود دارد و با بازگشت این کودک بیمار به پرورشگاه، «آینده نامعلومی» در انتظار وی است و احتمال اینکه خانواده دیگری لیدیا را به دلیل بیماریش به فرزندی به پذیرد، «صفر است».
در گزارش کمیسیون آمریکایی همچنین به تداوم بازداشت یوسف ندرخانی، رهبر کلیسای خانگی موسوم به «کلیسای ایران» در رشت شده‌است. این کمیسیون در بیانیه جداگانه ای، روز جمعه، ۲۶ فروردین ماه، با صدور بیانیه‌ای ضمن استقبال از اعطای مرخصی به یوسف ندرخانی، نوکیش مسیحی، خواستار آزادی کامل او شد.
آقای ندرخانی، روز چهارشنبه، ۲۴ فروردین ماه، با تودیع وثیقه ۳۰۰ میلیون تومانی برای هفت روز به مرخصی آمده‌است. این نوکیش مسیحی چهار سال بذون مرخصی در زندان بوده‌است. وی در مجموع به به دو سال تبعید به شهرستان نیک شهر در استان سیستان بلوچستان محکوم شده‌است.
کارگروه مربوط به بازداشت‌های خودسرانه سازمان ملل نیز بهمن ماه ۹۹، اعلام کرد که دولت ایران با زندانی کردن یوسف ندرخانی، نوکیش مسیحی و رهبر کلیسای خانگی، تعهدات بین‌المللی خود را در مورد حقوق بشر، نقض کرده‌است.
حامد عاشوری که به اتهام تبلیغ علیه نظام به ده ماه زندان محکوم شده، و به اذیت و آزار ابراهیم فیروزی که در سرباز سیستان و بلوچستان به تبعید فرستاده شده پرداخته‌است. درپی افزایش غفشار بر این فعال مسیحی، شورای کلیساهای ایرانی همگام، که بر مجموعه ای از کلیساهای ایرانی خارج از کشور نظارت می‌کند، چهارم اسفند ماه ۹۹، با انتشار بیانیه ای از تداوم بازداشت ابراهیم فیروزی، نوکیش مسیحی ابراز نگرانی کرده و خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط این شهروند مسیحی شده‌است.
ابراهیم فیروزی برای فعالیت مسالمت آمیز عقیدتی بیش از هفت سال در زندان و تبعید به سر برده‌است. این گزارش یادآوری می‌کند که حکومت ایران، در سال میلادی گذشته، دو ماده (۴۹۹ و ۵۰۰ مکرر) به کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی، افرادی با اتهام «توهین به اسلام»، انجام «فعالیت انحرافی» که «مخالف با شرع مقدس اسلام است»، به تحمل حبس محکوم شوند. سه نوکیش مسیحی، در ماه ژوئن، براساس تغییرات ایجاد شده در این قانون، مجموعاً به ۱۵ سال زندان محکوم شدند.
کمیسیون آمریکایی همچنین به تبرئه ۹ نوکیش مسیحی براساس حکم «بی‌سابقه» آبان ماه سال گذشته یکی از شعب دیوان عالی کشور اشاره کرده‌است.
در حکم شعبه ۳۴ دادگاه تجدیدنظر تهران آمده که دلایل شرعی کافی و دلایل اثبات جرم «برای محکومیت این نوکیشان مسیحی که فقط به «ستایش و عبادت مشغول بودند، وجود ندارد.»
این شهروندان مسیحی مهر ماه ۹۸، متهم به «اقدام علیه امنیت کشور از طریق تشکیل کلیسای خانگی و تبلیغ مسیحیت تبشیری و صهیونیستی» شده و هر یک به پنج سال زندان محکوم شده بودند.
در این گزارش همچنین به موارد متعددی از سرکوب دیگر اقلیت‌ها از جمله بهاییان، سنی‌ها، دراویش، پیروان دین یارسان و زنان پرداخته شده‌است. در این گزارش همچنین آمذده که علیرغم وضعیت کرونا در زندان‌ها، تعدادی از افراد متعلق به جامعه اقلیتهای دینی از جمله نوکیشان مسیحی برای تحمل حبس، به زندان فراخوانده شدند.
این کمیسیون به دولت این کشور توصیه کره که دوباره به اجرا گذاشتن «متمم لوتنبرگ» است که به اقلیتهای دینی و مذهبی جفا دیده ایران کمک می‌کند تا از آمریکا پناهندگی بگیرند. این کمیسیون در گزارش سال گذشته خود نیزاین توصیه و تحریم ناقضان آزادی دینی در ایران را مطرح کرده بود.
«متمم لوتنبرگ» سه دهه پیش برای تسهیل پذیرش یهودیانی که از اتحاد جماهیر شوروی فرار کرده بودند، در کنگره به تصویب رسید. قانونگذاران آمریکا این برنامه را در سال ۲۰۰۴ گسترش دادند تا شامل اقلیتهای دینی مورد آزار و اذیت در جمهوری اسلامی ایران نیز بشود. این کمیسیون همچنین توصیه می‌کند که دولت آمریکا با دیگر کشورهای عضو ائتلاف بین‌المللی برای آزادی دین یا عقیدهُ برای فشار بر ایران به منظور بهبود وضعیت آزادی دینی در آن کشور و آزادی تمتمی افرادی که به دلیل باور و عقیده دینی زندانی شده‌اند، بکوشد. این ائتلاف شامل ۳۵ کشور از نقاط مختلف جهان است، آز آمریکا و بریتانیا تا برزیل و سنگال.
اعضای کمیسیون ایالات متحده آمریکا در امور آزادی مذهبی بین‌المللی از سوی رئیس‌جمهور و رهبران هر دو حزب کنگره منصوب می‌گردند.
به جز کمیسیون آمریکا در امور آزادی مذهبی بین‌المللی، سازمان‌های جهانی از جمله سازمان ملل بارها حکومت ایران را به دلیل نقض حقوق اقلیتهای دینی و مذهبی مورد انتقاد شدید قرار داده‌اند.
جاوید رحمان، در گزارش جدید خود که در ۲۱ بهمن ماه منتشر کرده، به سرکوب اقلیتهای دینی و قومی از جمله بازداشت ۵۳ مسیحی در ایران به دلیل فعالیت صلح‌آمیز دینی اشاره کرده است.
