شیرین عبادی، مدافع حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۰۳ در ادامه گزارش‌های ماهانه خود، به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه مرداد ۱۳۹۲ پرداخت. خانم عبادی در مقدمه گزارش ماه مرداد ۱۳۹۲ به موضوع زندانیان سیاسی بیمار و چگونگی درمان آنان پرداخته است. این مدافع حقوق بشر در گزارش خود به فراهم نبودن شرایط مناسب درمان برای زندانیان سیاسی و عقیدتی اشاره کرده است.
خانم عبادی در گزارش ماهانه خود همچنین توجه مقام‌های قضایی را به این نکته جلب کرده است که مسئولیت جان هر زندانی با سازمان زندان‌ها است و دریافت هزینه درمان از زندانیان به بهانه‌های گوناگون از جمله کمبود بودجه، غیر قانونی است.
این مدافع حقوق بشر در ادامه گزارش خود، به موضوع واگذاری جزیره «آشوراده» در بخش محیط زیست نیز پرداخته است.
برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۰۳ در ادامه گزارش خود که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر می‌شود، در سه بخش «حقوق مدنی و سیاسی»، «حقوق اقتصادی و اجتماعی» و «میراث فرهنگی و محیط زیست» به بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران پرداخته است.
به گزارش سایت کانون مدافعان حقوق بشر، متن گزارش ماه مرداد ۱۳۹۲ شیرین عبادی که در اول شهریور ماه ۱۳۹۲منتشر شده، به شرح زیر است:
گزارشی مختصر از وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه مرداد ۱۳۹۲
مقدمه
در مرداد ماه سال ۱۳۹۲ وضعیت زندانیان سیاسی، مدنی و عقیدتی همچنان نامناسب گزارش شده است. کیفیت پایین غذا و عدم دسترسی به هوای کافی و مناسب در برخی از روز‌ها، همگی دست به دست هم داده است تا تعدادی از زندانیان سیاسی بیمار شوند. به ویژه آنکه برخی از آنان به خاطر شکنجه‌های جسمی و روحی که در حین بازجویی‌های اولیه متحمل شده، دچار ضعف جسمی شده‌اند که این موضوع، درصد آسیب پذیری آن‌ها را بیشتر می‌کند. در این خصوص می‌توان از عیسی سحرخیز نام برد که حسب گزارش خانواده‌اش، بیش از یک سال است که در بیمارستان، زندانی است. به این معنا که ضمن بستری بودن آقای سحرخیز در بیمارستان، محافظان لحظه‌ای از او جدا نمی‌شوند و شرایط ایجاد شده تفاوتی با سلول زندان برای او ندارد. محسن امین‌زاده و ابوالفضل قدیانی نیز وضعیت مشابهی دارند.
همچنین تعدادی از زندانیان سیاسی و عقیدتی از جمله سعید رضائی، محمدرضا پورشجری، حسین رونقی، مهدی کروبی، میر حسین موسوی، محمدحسن یوسف‌پورسیفی، فیض الله عرب سرخی، سید احمد هاشمی، سید محمد ابراهیمی بیمار هستند اما آنان از داشتن شرایط مناسب برای درمان برخوردار نیستند.
طبق آئیننامه اجرایی سازمان زندان‌ها، مسئولیت درمان زندانیان بیمار برعهده سازمان زندان‌ها است اما زندانیان سیاسی از این حق نیز محروم هستند. آن‌ها نه تنها باید هزینه درمان خود را تقبل کنند بلکه زمانی که در بیمارستان بستری می‌شوند، باید هزینه مأموران زندان که وظیفه مراقبت از آنان را بر عهده دارند را نیز تقبل کنند. ایجاد این شرایط باعث شده است تا برخی از زندانیان بیمار از ادامه معالجه چشم پوشی کرده و بیمارستان را ترک کنند.
یکی دیگر از مشکلات زندانیان سیاسی، تبعید آن‌ها به زندان‌های دور افتاده و نگهداری آنان در کنار مجرمان خطرناک است. در نتیجه، این زندانیان نه تنها از حداقل امکانات زندان‌های پایتخت محروم می‌شوند بلکه خانواده آن‌ها نیز باید برای ملاقات سختی و هزینه بسیاری را متحمل شوند که از آن جمله می‌توان به تبعید ابوالفضل عابدینی نصر اشاره کرد. آقای عابدینی نصر پس از آنکه در محضر بازپرس حاضر به شهادت در خصوص وضعیت ستار بهشتی شد و بیان کرد که آثار شکنجه را بر بدن ستار که با وی هم سلول بوده، مشاهده کرده است از زندان اوین تهران به زندان کارون اهواز تبعید شد. همچنین مجید دری را به هنگام تبعید از زندان بهبهان به زندان کارون اهواز، ساعت‌ها با دستبند و پابند در ماشین نگه داشتند که منجر به جراحت و عفونت پای او شد.
لطیف حسنی، شهرام رادمهر، محمود فضلی، آیت مهر علی‌بیگلو و بهبود قلیزاده دیگر زندانیانی بودند که بدون ارائه دلیل خاص از زندان تبریز به زندان رجایی‌شهر کرج تبعید شدند. همچنین ماشالله (حمید) حائری از زندان اوین به زندان گوهردشت تبعید شد.
این در حالی است که در مرداد ماه، فرم‌هایی میان زندانیان سیاسی توزیع شده است که در آن فرم‌ها درخواست عفو از رهبری شده بود. توزیع کنندگان فرم‌ها به زندانیان وعده داده‌اند که به این درخواست‌ها توجه خواهد شد اما هیچ یک از زندانیان سیاسی نه تنها حاضر به امضای آن فرم‌ها نشدند بلکه اصرار بر بیگناهی خود داشتند. درخواست آنان صرفا دادرسی عادلانه بوده است.
همچنین علاوه بر مطالبی که در بالا بیان شد، خلاصه‌ای از وضعیت نقض حقوق بشر در ایران در مرداد ماه ۱۳۹۲ در پی می‌آید. این گزارش بر مبنای اطلاعاتی است که در سایت‌ها و رسانه‌های مختلف درج شده و صحت آن به احراز رسیده است و در سه بخش و به ۲ زبان فارسی و انگلیسی منتشر می‌شود.
وضعیت حقوق بشر در ایران در ماه مرداد ۱۳۹۲
بخش اول – حقوق مدنی و سیاسی و فرهنگی
الف- وضعیت فعالان سیاسی – اجتماعی دگر اندیش
۱) در این ماه ۱۷ نفر بازداشت که برخی پس از چند روز با وثیقه آزاد شدند. بازداشت شدگان عبارتند از: مریم شفیع‌پور- فعال دانشجویی- پرهام فرازمند، سارا سردسیریان، صدیقه کیانی، مونا فضلی، صدیقه امیرخانی، مهناز رفیعی، محمدرضا پیمانی، فرشید مدرس اول، محمدرضا پیری و یاشار فرزین نو – ۱۰ نوکیش مسیحی-، محمد علی (ناصر) هاشمی راد از اعضای شورای فعالان ملی- مذهبی، طاهر اکوانیان، رضا اکوانیان، صدرا محقق و جواد حیدریان- ۴ فعال مدنی.
همچنین وحید روح بخش هنگام ورود به ایران بازداشت شد. او پیش از این به ۱۸ ماه حبس تعزیزی محکوم شده بود.
۲) مصطفی (محمدهادی) بردبار، یکی از نوکیشان مسیحی به ده سال حبس محکوم شد.
۳) نیروهای امنیتی با برگزاری نماز عید فطر توسط انجمن اسلامی مهندسین مخالفت کردند. همچنین نیروهای امنیتی و انتظامی مانع از برگزاری مراسم شب‌های قدر در حسینیه ارشاد تهران و دارالزهرا شدند. از سوی دیگر مسئولان دانشگاه شیراز از برگزاری افطاری انجمن فرهنگ و سیاست جلوگیری کردند. همچنین مقام‌های مسئول از دادن مجوز برای برگزاری مراسم یادبود کوهنوردان مفقودشده خودداری کردند.
۴) محسن اسماعیلی، سیدابراهیم بهرامی، محمدعلی صادقی و محمدعلی دهقان از دراویش محبوس در زندان و فائزه هاشمی از فعالان مدنی و نگار حائری، فرزند یکی از زندانیان سیاسی در دادگاه محاکمه شدند.
۵) هاشم صباغیان از اعضای شورای مرکزی نهضت آزادی ایران و فخرالدین حکیمی، امیر حسین کاظمی و مجتبی خندان از اعضای شاخه جوانان این تشکل سیاسی به وزارت اطلاعات احضار و تهدید به بازداشت شدند. همچنین احمد رضا احمدپور از اعضای جبهه مشارکت ایران اسلامی و فاطمه هاشمی از فعالان مدنی به دادسرا احضار شدند. از سوی دیگر پدر ﺣﺴﯿﻦ ﺭﻭﻧﻘﯽ ﻣﻠﮑﯽ، فعال مدنی ﺑﻪ ﺩﺍﺩﺳﺘﺎﻧﯽ ﺗﺒﺮﯾﺰ ﺍﺣﻀﺎﺭ ﺷﺪ.
ب- وضعیت فعالان فرهنگی، کتاب و مطبوعات، نویسندگان و روزنامه نگاران
۱) دادگاه خسرو کردپور، مسعود کردپور و حسن فتحی برگزار شد.
۲) فواد صادقی، مدیر سایت «بازتاب» مجرم شناخته شد.
۳) محمد (کوروش) نصیری از فعالان اینترنتی به ۱۰ سال و ۶ ماه حبس تعزیری محکوم شد.
پ- سایر موارد نقض حقوق بشر
۱) در ماه مرداد ۲۸ نفر اعدام شده‌اند که به شرح زیر است:
معاون دادستان اراک از اعدام پنج نفر در اراک، رئیس دادگستری شهرستان هندیجان از اعدام یک نفر در هندیجان، روابط عمومی دادگستری استان اردبیل از اعدام سه نفر در این استان و معاون قضائی رئیس دادگستری استان خوزستان از اعدام یک نفر در این استان خبر دادند. این مقام‌های قضایی اتهام این فرد را حمل و توزیع مواد مخدر اعلام کرده‌اند. همچنین برخی رسانه‌ها از اعدام تیمور شتابنده، لقمان آلثانی، ناصر کنعانی، کاظم پارسا، کریم تایوردی در ارومیه خبر دادند. این رسانه‌های خبری اتهام این افراد را حمل و نگهداری مواد مخدر اعلام کرده‌اند.
از سوی دیگر مسئول روابط عمومی دادگستری خراسان رضوی از اعدام دو نفر در مشهد خبر داد. این مقام قضایی اتهام این فرد را قتل عنوان کرده است. «عبدالحمید – س» در شهر جهرم و «د – الف» در تبریز اعدام شدند. رسانه‌های وابسته به دولت ایران اتهام این افراد را قتل اعلام کرده‌اند.
همچنین خبرگزاری مهر از اعدام سه نفر در کرج خبر داد. این خبرگزاری اتهام این افراد را آدم ربایی، تجاوز به عنف و سرقت عنوان کرده است. معاون قضایی دادگستری خوزستان نیز از اعدام شش نفر در اهواز خبر داد. این مقام قضایی اتهام این افراد را تجاوز به عنف اعلام کرده است.
۲) حکم قصاص علی احمد سلیمان، زندانی سیاسی کرد تبعه کردستان سوریه از سوی دیوان عالی کشور تائید شد. همچنین خبرگزاری مهر از صدور حکم اعدام برای یک نفر به نام علیرضا در تهران خبر داد. این خبرگزاری اتهام این فرد را قتل عنوان کرده است.
۳) ابوالفضل رجبی، یک متهم ۲۰ ساله در کلانتری میانه درگذشت.
۴) فرمانده پلیس استان فارس از بازداشت پنج هزار و صد نفر به دلیل آنچه بدحجابی می‌نامید، خبر داد. همچنین فرمانده انتظامی تهران‌بزرگ از پلمپ ۲۳۵ واحد صنفی به دلیل آنچه که عرضه پوشاک نامتعارف می‌نامید، خبر داد.
۵) رییس پلیس تهران بزرگ از پلمپ ۶۷ کافی‌نت خبر داد.
بخش دوم – حقوق اقتصادی و اجتماعی
۱) وضعیت اقتصادی در ایران همچنان نامناسب گزارش می‌شود. این در حالی است که رییس انجمن پیوند اعضای خاورمیانه به پدیده «کلیه فروشی» در ایران اذعان کرده است.
۲) امام جمعه یکی از شهرهای استان بوشهر نیز اعلام کرد که بر اساس گزارش انجمن بیماران کلیوی شهرستان کنگان تاکنون چند نفر در اثر مشکلات مالی در این شهرستان فوت شده‌اند. از سوی دیگر مدیرعامل انجمن حمایت از بیماران سرطان استان مرکزی (تبسم) گفته است که در حال حاضر تقریبا هزینه هر دارو ۴ برابر شده و به این دلیل ۱۳ درصد از بیماران مداوای خود را رها کرده‌اند.
۳) رئیس انجمن تالاسمی ایران از سهمیه بندی داروی بیماران تالاسمی به دلیل کمبود دارو خبر داد.
۴) ۹۰ کار‌شناس و مهندس در مجموعه صنعتی «ایران صدرا» و ۵۰ کارگر کارخانه «ذوب آهن آلیاژی» ملایر تعدیل شدند. همچنین ۴۰۰ کارگر در پی تعطیلی کارخانه «سرب و روی» زنجان، ۱۲۰ کارگر در پی تعطیلی کارخانه «فرش کسری» و حدود ۴۰۰ کارگر در پی تعطیلی کارخانه «سامان کاشی» بروجرد بیکار شدند.
۵) کارگران کارخانه «ماشین لنت» حدود ۱۱ ماه، دویست و پنجاه کارگر کارخانه «جهان الکتریک» بیش از سه ماه و۲۰ نفر از کارگران خدماتی روزمزد شاغل در دانشگاه علوم پزشکی زابل ۱۶ ماه است که با تأخیر پرداخت حقوق مواجه هستند. همچنین ۶۷ کارگر «قارچ سینا» بعد از گذشت دو سال از ورشکستگی کارخانه، بیش از ۱۰۰ کارگر شرکت «سازان راه قم» از دی ماه سال ۱۳۹۱ و صد نفر از کارگران شرکت «پیمانکاری اختر راه جنوب» حدود سه ماه است که مطالبات خود را دریافت نکرده‌اند.
۶) مرکز آمار ایران اعلام کرد که در سال گذشته ۴۳ درصد از خانواده‌های ایرانی هیچ سفری نداشته‌اند.
۷) علی آزادی به یک سال حبس تعلیقی، محمد مولانائی، یوسف آب‌خرابات و واحد سیده به دو سال حبس تعزیری، حامد محمودی‌نژاد به یک سال حبس تعلیقی و غالب حسینی به ۱۸ ماه حبس تعزیری محکوم شدند. این شش نفر از اعضای کمیته هماهنگی برای کمک به ایجاد تشکل‌های کارگری بوده‌اند.
بخش سوم- میراث فرهنگی و محیط زیست
اخبار منتشر شده از میراث فرهنگی و محیط زیست در مرداد ماه نیز همچنان نشان از نامناسب بودن وضعیت این حوزه دارد. این در حالی است که بر اساس نظر کار‌شناسان، وضعیت محیط زیست ایران در سال‌های ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۲ در رده بندی جهانی با ۳۶ پله سقوط به رتبه ۱۱۴ در میان ۱۳۲ کشور تنزل یافته است.
۱) بیش از ۶۰ هکتار از مناطق جنگلی شهرستان ایذه در استان خوزستان بر اثر آتش سوزی نابود شد.
۲) حدود ۱۰۰ اصله درخت با قدمت بیش از ۴۰ سال در حوالی میدان درکه تهران قطع شدند.
۳) جزیره «آشوراده» که یکی از مناطق مهم گردشگری و قطب عمده تولید ماهیان خاویاری ایران در دریای خزر بوده و در مجموعه پناهگاه حیات وحش می‌انکاله واقع شده است به بنیاد علوی وابسته به بنیاد مستضعفان که زیر نظر رهبری اداره می‌شود، واگذار می‌شود. نهادهای تحت نظر رهبری از حسابرسی‌های رسمی معاف هستند. جزیره آشوراده در حال حاضر
۴) مدیر ملی طرح حفاظت از تالاب‌های ایران گفت که ۶۰ درصد دریاچه ارومیه از بین رفته و خشک شده است.
۵) چهار نفر از نیروهای سپاه پاسداران کردستان بر اثر انفجار می‌ن‌‌های به جای مانده از دوران جنگ ایران و عراق در شهرستان کامیاران کشته شدند.
خاتمه
در پایان توجه مقام‌های قضایی را به این نکته جلب می‌کنم که مسئولیت جان هر زندانی با سازمان زندان‌ها است و دریافت هزینه درمان از زندانیان به بهانه‌های گوناگون از جمله کمبود بودجه، غیر قانونی است. چنین رفتارهایی با زندانیان سیاسی ظلمی مضاعف در حق آنان است.
شیرین عبادی
مدافع حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل ۲۰۰۳
اول شهریور ۱۳۹۲
توضیح: علاقه مندان می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشر در خصوص این گزارش به سایت‌ها و خبرگزاری‌های زیر مراجعه کنند: خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا)، خبرگزاری کار ایران (ایلنا)، خبرگزاری فارس، خبرگزاری مهر و باشگاه خبرنگاران جوان و سایت‌های کانون مدافعان حقوق بشر، جرس، الف، کمیته گزارشگران حقوق بشر، ندای آزادی، بازتاب، هرانا، قانون، کلمه، محبت نیوز، سنی آنلاین، کمپین بین المللی حقوق بشر در ایران، مجذوبان نور، ملی- مذهبی، موکریان، ندای سبز آزادی، رادیو زمانه، رادیو فردا و بی‌بی سی.
