«محمدعلی طاهری» بنیان‌گذار عرفان حلقه بیش از ۴۰ روز است که در اعتصاب غذا قرار دارد و «سیدمحمود علیزاده طباطبایی» وکیل این زندانی عقیدتی به خبرنگار «سحام» می‌گوید که او در وضعیت مناسب جسمی قرار ندارد. آقای علیزاده طباطبایی در گفت‌وگویی صریح و بی پرده، از ابهامات موجود در پرونده محمدعلی طاهری، برخی شایعات در خصوص همکاری وی با نهادهای امنیتی و موشکافی از فتوای سه مرجع تقلید در خصوص صدور حکم ارتداد محمدعلی طاهری سخن گفته و حکم صادر شده برای این زندانی عقیدتی جمهوری اسلامی را از اساس اشتباه دانسته و معتقد است «دیوان‌عالی کشور اساسا حکمی را که بر مبنای غلط صادر شده است را تایید نمی‌کند.»
مشروح گفت‌وگوی مجید نیکنام با سیدمحمود علیزاده طباطبایی را ازاینجا دریافت کنید
آخرین وضعیت پرونده آقای طاهری چگونه است؟
ما فرجام خواهی کردیم و هفته قبل پرونده از سوی دادگاه انقلاب برای دیوان‌عالی کشور ارسال شده است. ولی امروز که پیگیری کردیم، هنوز شعبه تعیین نشده است منتظریم شعبه تعیین بشود و لایحه تکمیلی را به اتفاق آقای خلیلی و خانم طاهری به آن‌جا ببریم و به شعبه دادگاه ارائه دهیم.
آیا در زمان برگزاری دادگاه آقای طاهری حضور دارد و شما هم اجازه حضور در دادگاه را دارید یا خیر؟
نه، رسیدگی دیوان‌عالی کشور حضوری نیست و فقط لوایح را ارائه می‌دهیم ، البته شعبه دیوان‌عالی کشور می‌تواند بنا بر تشخیص خود وکلا یا متهم را احضار کند ولی به صورت طبیعی در دیوان‌عالی کشور رسیدگی غیر حضوری انجام می‌شود.
در دادگاه‌های گذشته چطور؟ آیا شما اجازه حضور در کنار آقای محمدعلی طاهری را داشتید؟
بله، در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی احمدزاده هم آقای طاهری حضور داشتند و هم وکلا و هم دفاعیات انجام شد.
ادعا شده که بیش از ۲۵۰ برگ از دفاعیات محمدعلی طاهری (۲۰۰ برگ دفاعیه و ۵۰ برگ ضمیمه آیات و مستندات قرآنی و نهج البلاغه) توسط بازجو و کارشناس پرونده برای دادگاه ارسال نشده و در پرونده آقای طاهری موجود نیست. این ادعا تا چه حد صحت دارد؟
این مدارک را در زندان داده‌اند که روی پرونده بگذارند و برای دادگاه بفرستند اما الان وکلا می‌گویند که در پرونده نیست، و ما هم پیگیری کردیم و روز آخر که پرونده از دادگاه انقلاب به دیوان‌عالی کشور رفت، این دفاعیاتی که شخص آقای محمدعلی طاهری نوشته بود، در پرونده وجود نداشت. و ما مرتب لایحه نوشتیم و درخواست کردیم که این دفاعیات را از ضابطین بخواهند. ولی این دفاعیات داخل پرونده نبود و ما هم از آن اطلاعی نداریم.
آخرین باری که شما آقای طاهری را ملاقات کردید چه زمانی بود و آیا ایشان اعتصاب غذایش را شکسته یا خیر؟
آخرین باری که دیدیم فکر می‌کنم حدود یک‌ماه قبل بود که من همان زمان هم اعلام کردم. آقای طاهری در ملاقاتی که دو سه روز قبل با خانواده‌اش داشته، خانواده گفته‌اند که هنوز اعتصاب غذایش را نشکسته، ضمن این‌که من از روز اول به ایشان اصرار و تاکید داشتم که این اعتصاب غذا نتیجه‌ای ندارد و اجازه بدهید کار به روال عادی دنبال بشود. گفتم که ممکن است این اعتصاب غذا آسیب جدی به سلامت شما وارد کند ولی ایشان حرف ما را گوش نکرد.
شنیده شده وضعیت جسمانی آقای طاهری در زندان با توجه به اعتصاب غذایشان خیلی مناسب نیست. آیا شما اطلاعی از وضعیت جسمی ایشان دارید؟
قطعا کسی که ۴۰ روز در اعتصاب غذا باشد وضعیت جسمی مناسبی نمی‌تواند داشته باشد. ولی ما فردا به دادگاه انقلاب مراجعه و درخواست ملاقات می‌کنیم که ضمن ملاقات با ایشان، تلاش کنیم که ایشان اعتصاب غذایش را بشکند.
آقای علیزاده طبطبایی! طیفی از جریان هوادار عرفان حلقه و آقای محمدعلی طاهری معتقد هستند که آقای طاهری ماه‌های قبل در یکی از خانه‌های امن اطلاعات زیر شکنجه فوت کرده است. از سوی دیگر همین طیف اتهاماتی را نسبت به وکلا و خانواده آقای طاهری مطرح می‌کنند. به خصوص فکت‌هایی را به صورت مستقیم می آورند که شما در حال همکاری با نیروهای امنیتی هستید و با منویات حکومت و دستگاه‌های امنیتی هم‌سو شده‌اید، برای شفاف شدن این فضا و کمک به روند پرونده آقای طاهری درباره این مسائل کمی توضیح دهید.
من بارها به همکاران وکیلم گفته‌ام، گفته‌ام اگر می‌خواهید در ایران در این دادگستری وکالت کنید، باید با حکومت هم‌سو باشید. وکیل که نمی‌تواند مقابل حکومت بایستد و بگوید که من می‌خواهم بیایم در دادگاه از متهم دفاع کنم. من مشکلات زیادی تا به حال داشته‌ام؛ زندان رفته‌ام، پرونده مفتوح هم دارم ولی بعد از قضایای ۸۸ بیش از ۴۵۰ پرونده را وکالت کرده‌ام و موکلینم همه به من اعتماد داشته‌اند، و من هیچ ابایی ندارم از این‌که بگویم من تلاش می‌کنم که به حکومت نزدیک شوم و ارتباط برقرار کنم و اصرار هم می‌کنم. حکومت ما را قبول ندارد، ما که حکومت را قبول داریم ولی حکومت ما را نمی‌پذیرد. من عضو هیئت مدیره کانون وکلا هستم، من تمام اعتبار و آبرو و حیثیت خود را برای پرونده‌هایم گذاشته‌ام، من حتی پول هم نگرفته‌ام، حق‌الوکاله دریافت نکرده‌ام، تمام تلاشم این است که قدمی بردارم در راه احیای حقوق مردم، من خودم از سردمداران انقلاب بوده‌ام. از کسانی بوده‌ام که برای تشکیل نظام تلاش کرده‌ام. مشخص است که من از طرفداران نظام و حکومت هستم و در مقابل حکومت قرار ندارم، آقای محمدعلی طاهری هم در مقابل حکومت نیست. کسانی که این تبلیغات را به راه انداخته‌اند، بیشتر به دنبال مطرح کردن خودشان هستند، این‌که آقای طاهری هم در قید حیات هست، اصلا تردیدی در این موضوع نیست، خانم ایشان به طور مرتب هفته‌ای یک بار با ایشان ملاقات می‌کند، برادر ایشان با وی ملاقات می‌کند، تلفنی با مادرشان صحبت می‌کنند و… حالا همه این‌ها شده‌اند عامل حکومت، ولی آن کسی که رفته خارج کشور و یک علمی برداشته و تبلیغاتی را به راه انداخته، شده قهرمان این ماجرا؟ این حرف‌ها دروغ محض است. ضمن این‌که من ابایی از این‌که متهم به همراهی با حکومت بشوم، ندارم و استقبال هم می‌کنم. چون اگر با حکومت همراه نباشیم و تعامل نداشته باشیم که نمی‌توانیم در دادگاه‌ها وکالت کنیم.
با توجه به این‌که احکام برخی پرونده‌ها پیش از اعلام رسمی توسط دادگاه‌ها، توسط نشریات و رسانه‌های وابسته به یک جریان خاص، اعلام و منتشر شده، آیا در مورد آقای طاهری هم می‌شود به این مورد استناد کرد؟ با توجه به این‌که همزمان با دستگیری آقای محمدعلی طاهری حکم اعدام وی را پیشاپیش اعلام کرده‌اند، به طوری‌که می‌شود تصور کرد حکم آقای طاهری از قبل صادر شده است. آیا شما هم معتقدید حکم آقای طاهری از قبل صادر شده است؟
در این‌که ضابطین در حکمی که صادر می‌شود تاثیر دارند و عامل موثری هستند تردیدی نیست، در همه پرونده‌ها نیز این‌طور است، قانون هم این را می گوید. قانون می‌گوید اگر ضابط مورد اعتماد دستگاه قضایی باشد، گزارش‌اش سندیت و حجیت دارد، در پرونده آقای طاهری هم ضابطینی بر روی پرونده کار کرده‌اند که وابسته به سپاه بوده‌اند. این ضابطین با این اعتقاد به این‌که آقای طاهری یک گروه منحرف تشکیل داده و باید اعدام بشود، کار کرده‌اند و در این ارتباط گزارش تهیه کرده‌اند و تمام تلاش‌شان را کرده‌اند، حتی در دادگاه حضور داشتند و توضیحات‌شان را ارائه کرده‌اند، و قطعا تلاش‌های آن‌ها برای صدور حکم اعدام موثر بوده ولی استقلالی که ۵ قاضی عالی‌رتبه دیوان‌عالی کشور دارند، خیلی بیشتر از استقلالی است که یک قاضی در دادگاه انقلاب دارد. یک قاضی در دادگاه انقلاب ممکن است تحت تاثیر توضیحات و توجیهات ضابطین قرار بگیرد، ولی قطعا دیوان‌عالی کشور این‌طور نیست. این‌که بگوییم از قبل حکم تنظیم شده، چه کسی باید در این مورد تصمیم بگیرد؟ بالاخره قاضی باید تصمیم بگیرد و این حکم را صادر کند،.این‌جور نیست. ممکن است ضابطین تمام تلاش‌شان را بکنند، کما این‌که این‌کار را هم می‌کنند، مرتب با مراجع تقلید ملاقات می‌کنند، آن‌ها را تحت فشار قرار می‌دهند، استناداتی می‌برند که مراجع بیایند و نظر بدهند، منتها این‌ها برای دادگاه این‌کار را انجام می‌دهند، ولی ما امیدواریم در دیوان‌عالی کشور تصمیم درستی گرفته بشود. چون ببینید، حکم غلط است، وقتی حکم غلط صادر بشود که دیوان‌عالی کشور نمی‌تواند بیاید و حکم غلط را تایید کند، آمدند آقای طاهری را به استناد قانون مصوب سال ۱۳۹۲ به اعدام محکوم کرده‌اند، می‌گویند که ایشان در سال‌های ۸۷ تا ۸۹ مرتکب این جرایم شده است، کسی که در سال ۸۹ مرتکب جرمی شده که مشمول قانون سال ۸۹ است،.سال ۸۹ که فساد گسترده، انحراف گسترده در عقاید مردم که مجازات اعدام نداشته است، قانون سال ۱۳۹۲ این مجازات را پیش بینی کرده است. این حکم کلا غلط است و این حکم غلط قاعداتا باید در دیوان‌عالی کشور نقض شود.
اشاره‌ای کردید به مراجع تقلید؛ بارها شده که کارشناسان مطالبی را عنوان کرده‌اند در رد ادعای ضابطین درباره پرونده‌هایی که تشکیل داده‌اند. در مورد آقای طاهری به طور مشخص کارشناسان تاکید کرده‌اند که در نوشته‌ها و مقالات آقای طاهری نشانی از ارتداد و فرقه‌ای بودن وجود ندارد. از سوی دیگر سه مرجع تقلید حکم به ارتداد داده‌اند. آیا وکلا توانسته‌اند نظر مراجع تقلید را برگردانند؟
ببینید، من که با دو نفر از مراجع تقلید، آیت‌الله علوی گرگانی و آیت‌الله مکارم شیرازی ملاقات کردم هر دوی این بزرگواران تاکید داشتند که ما حکم صادر نمی‌کنیم، ما فتوا می‌دهیم. به ما می‌گویند اگر کسی این‌طور فکر کند، حکم شرعی‌اش چیست؟ ما می‌گوییم این‌طور فکر منحرف است و این‌طور فکر ارتداد است، ولی من اتفاقا از آقایان پرسیده‌ام که آیا شما کتاب‌های آقای طاهری را خوانده‌اید؟ آیا این فکری که مورد نظر شماست در کتاب‌ها آمده است؟ گفتند نه خیر، ما در مورد شخص آقای طاهری نظر نداده‌ایم. گفتیم هر کس این‌جور فکر کند، حکمش این است و ما به صورت کلی گفته‌ایم که این‌طور انحراف در اعتقادات دینی می‌شود فساد فی الارض، ولی ما نگفتیم آقای طاهری این کار را کرده است یا آقای طاهری این‌طور فکر می‌کند، این‌که آن مراجعی هم که فتوا داده‌اند فقط پاسخ سوال را داده‌اند، سوال شده که آقای طاهری این‌طور فکر می‌کند، آن‌ها هم پاسخ داده‌اند. حرف ما این است که آقای طاهری این‌طور فکر نمی‌کند، این مطالب در هیچ‌یک از کتاب‌هایش نیست، آن آقایان می‌گفتند اگر کسی این‌طور فکر کند، حکمش این است.
ضمن این‌که خیلی از آقایان هم گفته‌اند اگر کسی این‌طور هم که شما می‌گویید فکر کند، مرتد نیست،. ببینید یک بحثی هزار سال است که در حوزه فقه و عرفان مطرح است، عرفا فقها را قبول ندارند و فقها هم عرفا را قبول ندارند. در اظهار نظر یکی از مدرسین حوزه علمیه آمده بود که گفتند یکی از بزرگ‌ترین فقها از صدرالمتالهین با اهانت و توهین نام می‌برد. پس یک اختلاف این چنینی وجود داشته و دارد؛ دیدگاه‌های عرفانی و فلسفی مورد تایید فقها نبوده و بعضا دیدگاه‌های فقهی مورد تایید فلاسفه و عرفا نبوده، در صورتی‌که آقایان هم اگر نظری می‌دهند بر این مبنا نظر می‌دهند و در مورد شخص نظر و حکم نمی‌دهند و معمولا هم می‌گویند حکم مورد خاص را دستگاه قضایی باید صادر کند. ضمن این‌که زمانی دادگاه می‌تواند به فتاوای مشهور مراجعه کند که حکم قانونی وجود نداشته باشد، در این پرونده که حکم قانونی وجود دارد، دادگاه علاوه بر استناد به فتوای فقها در حکمش گفته است که بر اساس ماده ۲۸۶ قانون مجازات… ماده ۲۸۶ قانون مجازات هم در سال ۱۳۹۲ تصویب شده و نمی‌تواند مشمول عملی باشد که سال ۱۳۸۹ انجام شده است.
