امید کوکبی، دانشجوی دکترای فیزیک که پس از بازگشت به ایران زندانی شد و با توجه به همکاری نکردن با دستگاه‌های امنیتی به ده سال حبس محکوم گردید، در پیامی برای پذیرش جایزه «آزادی علمی و تعهد»، گفته است که دانشمندان نباید در فعالیت‌هایی مشارکت کنند که ممکن است خطراتی برای بشر داشته باشند.
امید کوکبی دانشجوی دکترای فیزیک دانشگاه آستین تگزاس چهار سال پیش جهت دیدار با خانواده خود به ایران آمد اما بهمن ماه ۱۳۸۹ هنگام خروج از ایران داشت در فرودگاه بازداشت شد.
وی پیشتر از سوی انجمن پیشرفت علوم آمریکا، بخاطر «شجاعت و اراده برای تحمل زندان به جای زیر پا گذاشتن اصول اخلاقی» جایزه آزادی علمی و تعهد را دریافت کرد.
امید کوکبی در این نوشته بیان کرده است: «جایگاه علم و دانشمند بسیار بالا‌تر و قدرتمند‌تر از آن است که در خدمت فعالیت‌های ضد بشری، تثبیت پایه‌های دیکتاتور‌ها و یا تحکیم بنیان‌های خرافه و تعصب قرار گیرد».
امید کوکبی در پیامی که از زندان اوین برای پذیرش جایزه خود فرستاده، نوشته است: «من کشورم را دوست دارم. ایران ما سرزمینی است با تمدن کهن و فرهنگی والا و من هیچگاه قدمی به زیان چنین ملتی بر نمی‌دارم.»
«من فقط یک پژوهشگر علمی بوده و هیچگونه عملکرد و دیدگاه سیاسی نداشته‌ام اما برای مجبور کردنم به همکاری در نهادهایی که دلخواهم نبودند و به سود ایران و جهان عمل نمی‌کردند چنین حکم غیرعادلانه‌ای صادر کردند و از من خواستند با همکاری در راستای پروژه‌های هسته‌ای منظور نظر ایشان را بپذیرم یا تحمل ده سال زندان.»
«بدیهی است که تعهد اخلاقی و علمی من حکم می‌کند که تحمل رنج‌های زندان برای شخص من و خانواده‌ام بهتر از تحمیل رنج به جامعه بشری است. این گروه حتی توانستند راه تظلم خواهی‌های من به همه نهاد‌ها و مقامات بالا‌تر را سد کنند تا گشایشی در وضعیت من به وجود نیاید.»
آقای کوکبی بعد از چند ماه از بازداشت خود به اتهام ارتباط با دولت متخاصم و کسب مال نامشروع به ۱۰ سال زندان د. محکوم شد. درخواست‌های او برای تجدیدنظر به نتیجه‌ای نرسیده و هر بار حکمش تایید شده است.
امید کوکبی بعدا اعلام کرد که حکم دادگاه بر اساس اعترافات اجباری خلاف واقع صادر شده است.
پیشتر برندگان جایزه نوبل نیز از رهبر ایران خواسته بودند امید کوکبی از زندان آزاد شود.
