ارسال خبر توسط مرجان تابع بردبار Marjan Tabe Bordbar
هیچ‌کدام از دستگیرشدگان تصور نمی‌کردند روزی به جرم مدیریت صفحه فیس‌بوک، نوشتن پست، گذاشتن کامنت و لایک کردن به چند سال زندان، چند ضربه شلاق و چند میلیون جزای نقدی محکوم شوند. یا دست‌کم تصور نمی‌کردند در دولت حسن روحانی که بارها در سخنرانی‌هایش از رفع فیلترینگ و به رسمیت شناختن دسترسی به شبکههای اجتماعی به عنوان یک «حق شهروندی» سخن گفته است، به خاطر فعالیت فیس‌بوکی گرفتار این احکام سنگین شوند. خبرمحکومیت هشت فعال فیس‌بوکی به ۱۲۷ سال زندان که از سوی خبرگزاری دولتی «ایرنا» شد، به سرعت در صدر اخبار بحث‌برانگیز خبرگزاری‌‌ها و شبکههای اجتماعی قرار گرفت. اما هیچ یک از اعضای دولت «تدبیر و امید» حتی وزرا ومقاماتی که در فیس‌بوک حضوری فعال دارند، کم‌ترین واکنشی نسبت به این خبر نشان ندادند.
آن‌ها بارها از حقوق شهروندی سخن گفته‌اند اما حالا در مقابل حق شهروندانی که به جرم فعالیت در فیس‌بوک از سوی سپاه دستگیر شده‌اند، روزه سکوت گرفته‌اند.
خبرگزاری ایرنا روز 22 تیر ماه سال جاری خبر داد که «شعبه 28 دادگاه انقلاب، هشت فعال در فیس‌بوک را به اتهاماتی از جمله اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی، فعالیت تبلیغی علیه نظام، توهین به مقدسات، توهین به سران قوا و توهین به اشخاص» در مجموع به 127 سال زندان محکوم کرد.
دراین خبر نه نامی از دستگیرشدگان آمد و نه آدرس صفحه‌های فیس بوکی آن‌ها داده شد. تنها اشاره ایرنا به این موضوع بود که متهمان از شهرهای مختلف شامل یزد، شیراز، آبادان، کرمان و تهران هستند و «محمد مقیسه»، رییس شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب در حکمی، «دو متهم این پرونده را به ترتیب به 18 سال و 91 روز و 19 سال و 91 روز حبس، پرداخت یک میلیون و 300 هزار تومان جزای نقدی و 50 ضربه شلاق» محکوم کرده است. در این خبر گفته شد که سایر متهمان این پرونده نیز به 21، 14 ، 20، 8 ، 11 و 16 سال حبس محکوم شدند.
محمد مقیسه پیش‌تر نیز بسیاری از فعالان حقوق بشر، فعالان حقوق زنان و چهره‌های سیاسی را محاکمه و به زندان‌های درازمدت محکوم کرده بود. به گفته آن‌ها، وی یک قاضی خشن، هم‌سو و هم‌دست با دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی است.
پرونده هشت فعال فیس‌بوکی با اعتراض آن‌ها به احکام صادره، به دادگاه تجدید نظر ارسال شده اما هنوز شعبه رسیدگی کننده تعیین نشده است.
جزییات بازداشت و دادگاه این افراد تاکنون به طور رسمی منتشر نشده است اما احتمالا به آن‌چه بر «فریده شاهگلی»، یک تبعه آلمانی-ایرانی گذشته، شباهت دارد.
او دو ماه پیش وقتی برای گذران دوره سه ساله محکومیت خود به بند زنان زندان اوین می‌رفت، در نامهای به حسن روحانی نوشت: «بعد از طی شش ماه بازداشت موقت که قریب به 50 روز آن در انفرادی بوده‌ام، در نهایت بابت فعالیت در صفحه فیس‌بوک و آن‌چه به زعم قاضی دادگاه انقلاب، تبلیغ علیه نظام و توهین به مقام رهبری بوده است، مجموعا به سه سال حبس محکوم شده‌ام.»
فریده شاهگلی در همان نامه با اشاره به نقض مکرر آیین دادرسی در جریان بازداشت و محاکمه خود نوشت: «قاضی رسیدگی کننده و بازپرس مربوطه به علت عدم اشراف به فضای مجازی و فیس‌بوک، هرآن چه توسط سایر فعالین شبکه اجتماعی فیس‌بوک به صفحه‌ام ارسال شده، به عنوان دلیل علیه این‌جانب مورد استناد قرار داده است.»
اواخر سال گذشته سایت «کلمه»، نزدیک به فعالان «جنبش سبز»، از بازداشت «نغمه شاهسوندی»، «مسعود قاسم‌خانی»، «فرید اکرمی»، «مسعود طالبی»، «امیر گلستانی»، «مهدی ری شهری» و «فریبرز کاردارفر» به اتهام عضویت و مدیریت صفحه خود در فیس‌بوک توسط اطلاعات سپاه خبر داد.
آن‌ها به همراه «رویا صابری‌نژاد نوبخت» یک شهروند بریتانیاییِ ایرانی تبار در دادسرای اوین به ریاست «امین ناصری» به «اجتماع و تبانی به قصد بر هم زدن امنیت کشور» متهم شدند و پرونده‌هایشان به شعبه 28 دادگاه انقلاب ارجاع شد.
رویا صابری‌نژاد نوبخت را مهرماه سال 92 در سفر به شیراز، به خاطر اظهارنظر فیس‌بوکی بازداشت و پس از مدتی به زندان اوین تهران منتقل کردند.
پس از مدتی، اخباری در رسانه‌های غیررسمی درباره صدور بیش از 120 سال زندان برای این شهروندان به اتهام فعالیت در فیس‌بوک منتشر شد. «غلامحسین محسنی اژه‌ای»، سخن‌گوی قوه قضاییه روز دوشنبه 23 تیرماه در نشست خبری خود وقتی درباره صدور حکم 127 سال زندان برای هشت نفر از فعالان فیس بوکی مورد پرسش قرار گرفت، گفت: «ما در دادگاه انقلاب به جرایم مختلف رسیدگی می‌کنیم اما عنوانی به نام اتهام فیس‌بوکی نداریم. شاید از طریق فیس‌بوک و شبکههای دیگر اقدامات مجرمانه صورت گیرد ولی این که اتهام فعالیت فیس‌بوکی باشد، چنین چیزی نداریم.»
بازگشت اطلاعات موازی
در متن خبر ایرنا به طور ضمنی از برخورد سازمان یافته و گسترده «قرارگاه ثارالله» سپاه پاسداران با فعالان شبکههای اجتماعی، از جمله فیس‌بوک اشاره شده است . در این خبر آمده که هر هشت شهروند محکوم شده در این پرونده صفحاتی در فیس بوک را مدیریت می کردند و از تیر ماه سال 92 مورد پیگرد قرارگاه ثارالله قرار گرفتند. این خبر اضافه می‌کند که آن‌ها با حکم دادستانی، دستگیر و بازداشت شدند.
سه سال پیش در مهرماه سال 89، یکی از مدیران مرکز جرایم سازمان یافته سپاه پاسداران به نام «سعیدی» به «همشهری ماه» گفته بود: «در شبکههای اجتماعی تا امروز فعالیتی نکرده‌ایم ولی در حال فراهم کردن مقدمات حضور در این شبکه‌ها هستیم.»
بازداشت‌ها و محکومیت‌های اخیر از سوی قرارگاه ثارالله سپاه نشان می‌دهد که این نیرو اکنون به فاز برخورد با فعالان شبکههای اجتماعی نیز وارد شده است.
قرارگاه ثارالله که در سرکوب‌های پس از انتخابات ۸۸ نقش مهمی داشت، شاخه ای از سپاه پاسداران است که ماموریت اصلی آن تامین امنیت تهران در صورت بروز بحران های امنیتی و به ویژه اعتراض‌های مردمی است. این در حالی است که دستگیرشدگان همه از شهرهای مختلف ایران هستند.
خبرمنتشر شده در خبرگزاری ایرنا حکایت از صحت گمانه‌هایی دارد که از سال پیش درباره «فعالیت نهادهای اطلاعاتی موازی سپاه» برای برخورد با فعالان اینترنتی و کاربران شبکه اجتماعی زده می‌شد .
از جمله این برخوردها، بازداشت بیش از 20 تن از کاربران شبکههای اجتماعی در شهرهای مختلف ایران و انتقال آن‌ها به بازداشتگاه «2 الف» و «بند 350» اوین، هر دو متعلق به سپاه پاسداران بود؛ کاربرانی که گفته می شد برخی از آن‌ها کم‌تر از 20 سال سن دارند و به اتهام اظهارنظر و نقد سیاسى، اجتماعی و فرهنگی و بازنشر اخبارى از این دست بازداشت شده‌اند .
خانواده بیش‌تر این شهروندان فعال در فیس‌بوک، از سوی بازجویان سپاه یا مقام‌های دادسرای اوین وادار به سکوت شده‌اند.
برخورد سپاه پاسداران با فعالان اینترنتی و سکوت دولت روحانی تنها به این پرونده‌ها مربوط نیست؛ کم‌تر از یک ماه پیش، هم‌زمان با سالگرد انتخابات ریاست جمهوری، «یدالله موحد»، دادستان کرمان اعلام کرد که 11 تن از وبلاگ‌نویسان و فعالان اینترنتی کرمان به یک تا 11 سال زندان محکوم شده‌اند.
هفت نفر از این وبلاگ‌نویسان به نامهای «علی‌اصغر هنرمند»، «نسیم نیک مهر»، «ملیحه نخعی»، «محمدحسین موسی‌زاده»، «عباس واحدی»، «علیرضا وزیری» و «سارا سجادپور» در وبلاگی به نام «نارنجی»، مطالبی غیرسیاسی و اغلب درباره تکنولوژی‌های جدید ارتباطی می‌نوشتند که در آذرماه سال 92 از سوی اداره اطلاعات سپاه پاسداران در کرمان بازداشت شده بودند.
به این‌ها، بازداشت انفرادی فعالان اینترنتی یا شهروندان فعال در شبکههای اجتماعی و فیس‌بوک در شهرهای مختلف ایران، از مشهد در خراسان رضوی تا دهدشت در استان کهگیلویه و بویراحمد را نیز اضافه کنید.
دولت تدبیر و امید؛ شعار در بیرون، سکوت در درون
حکم 127 سال زندان برای هشت فعال فیس‌بوکی درحالی صادر شده است که حسن روحانی دو ماه پیش در 27 اردیبشهت سال جاری طی سخنانی در «چهارمين جشنواره ملی ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات»، بر رفع فیلتر و محدودیت از شبکههای اجتماعی سخن گفت. او حتی تاکید کرد: «حق ارتباط با شبكه اطلاعات جهانی را به عنوان يك حق شهروندی در كشور به رسميت می‌شناسيم.»
بسیاری از مقام‌های دولت حسن روحانی از «محمدجواد ظریف»، وزیر خارجه تا «علی اوسط هاشمی»، استاندار سیستان و بلوچستان اکنون عضو فیس‌بوک هستند و دولت حسن روحانی تاکید دارد که «دیپلماسی عمومی» یکی از ارکان دولت «تدبیر و امید» است.
«علی جنتی»، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم بارها بر لزوم رفع فیلتر از شبکههای اجتماعی سخن گفته است و «محمد واعظی»، وزیر ارتباطات دولت یازدهم نیز سخنان مشابهی بیان کرده است.
در سوی دیگر اما دستگاه‌های غیر دولتی مثل سپاه بدون توجه به حرف دولتی‌ها به کار خود مشغول هستند. آن‌ها نه تنها کوچک‌ترین تغییری درعملکرد خود ایجاد نکرده‌اند بلکه روزبه‌روز بر شدت برخوردهای خویش می‌افزایند و جوانانی که به حرف‌های دولت تدبیر و امید دلخوش کرده‌اند، دستگیر می‌شوند و جوانی‌شان در بندهای زندان تباه می‌شود. دولتی‌ها هم‌چنان در سخنرانی‌های خود از حقوق شهروندی دفاع می‌کنند اما یادشان می‌رود از حقوق جوانان شهروندی که به اتهام فعالیت در فیس‌بوک زندانی شده‌اند، دفاع کنند.
دولت حسن روحانی با وجود طرح شعارهای کلی درباره «رفع فیلتر از شبکههای اجتماعی» و تاکید بر «به رسمیت شناختن دسترسی به شبکههای اجتماعی به عنوان یکی از حقوق شهروندی»، تاکنون از هیچ یک از این پرونده‌ها «دفاع» نکرده و در مقابل عملکرد سپاه سکوت پیشه کرده است. این درحالی است که حسن روحانی هم اکنون در هیات رییس جمهوری اسلامی، ریاست «شورای عالی امنیت ملی» را نیز بر عهده دارد.
