ارسال خبر توسط مرجان تابع بردبار Marjan Tabe Bordbar
آن وقت که هنوز پولی در بساط دولت بود و کفگیر به ته دیگ نخورده بود از حاتم بخشی نفتی احمدی‌نژاد برای پرداخت نقدی یارانه‌ها به عنوان پول امام زمان یاد کردند. تعبیر پول امام زمان را احمدی‌نژاد به نقل از آقای خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی به کار برد. شاید این تعبیر قدسی و فرازمینی از یک بده بستان رایج میان ملت و دولت برای ساکت کردن صدای منتقدانی بود که معتقد بودند پرداخت یارانه نقدی چیزی جز سیاست گداپروری نیست و پیامدی جز آتش زدن سرمایه‌های ملی ندارد.
حالا دولت در دست همان منتقدان پرداخت یارانه نقدی افتاده است. دیگر نه فقط پول یارانه پول امام زمان نیست بلکه تمام هم و غم دولت این شده که مردم را از گرفتن یارانه‌ها منصرف کند. این بار صحبت از این است که اگر کسی پول یارانه را احتیاج ندارد به وجدان شهروندی خود مراجعه کند و از گرفتن یارانه انصراف بدهد.
کمپین تبلیغاتی نه به یارانه
موضوع بسیار ساده است. دولت پول کافی برای پرداخت یارانه ندارد و در عوض ناگزیر است که برای دخل و خرج خود قیمت حامل‌های انرژی را بالا ببرد. چاره کار چیست؟ اینکه مردم تشویق به انصراف از گرفتن یارانه نقدی شوند و مسوولیت این انصراف را هم به گردن خودشان باشد. خبرگزاری رسمی دولت (ایرنا) یکی از مراکز اصلی این کمپین تبلیغانی است که به طور روزانه تولید کننده خبرهایی در مذمت دریافت یارانه نقدی است.. این خبرگزاری در روز سه شنبه (۲۰ فرودین) همزمان با ثبت نام برای دومین مرحله یارانه‌ها خبرهایی را با عنوان «نه به یارانه» پوشش داده است. در یکی از این خبر‌ها آمده است که «جمعی از معاونان و مدیران وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه هم راستا با حرکت ملی جهت انصراف از دریافت یارانه برای توسعه اقتصادی کشور، به صورت داوطلبانه انصراف دادند.» خبر دیگر هم همین مضمون را یدک می‌کشد و در آن آمده که استاندار، معاونان و جمعی از مدیران استان قم از دریافت یارانه انصراف دادند. این‌ها بخشی از پروژه تبلیغاتی برای تشویق مردم به انصراف از یارانه است اما قسمت طنز ماجرا اینجاست که سایت اینترنتی «رفاه»ی یعنی سایتی که شهروندان باید اطلاعات خود را برای دریافت یارانه در آن ثبت کنند در روز ثبت نام از کار افتاده است. خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در گزارشی از این موضوع نوشته که طبق بررسی‌های به عمل آمده و مراجعه پیاپی مردم از شب گذشته و نخستین دقایق ثبت نام این سامانه با اختلالی مواجه شده که ثبت نام و تایید نهایی را غیر قابل امکان می‌کند و مراجعه کنندگان با این پیام «سامانه در حال بروز رسانی است بعدا مراجعه کنید» مواجه می‌شوند. اختلال این سایت اینترنتی به احتمال قوی ناشی از میزان مراجعه بالا به آن است و همین مساله نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از شهروندان در همان ساعت‌های ابتدایی آغاز به کار سایت برای ثبت اطلاعات جهت دریافت یارانه به آن مراجعه کرده‌اند.
تجربه معنادار دریافت سبد کالا
استدلال اصلی طرفداران حذف یارانه نقدی این است که اگر این پول صرف سرمایه گذاری در حوزه‌های تولیدی شود در آینده سود بیشتری به جیب تک تک شهروندان خواهد رفت. برای مثال «محمدقلی یوسفی» استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی به خبرگزاری ایرنا گفته است که «ایجاد شغل بهترین نوع یارانه است و در صورتی که می‌خواهیم قیمت‌ها را هدفمند کنیم می‌توانیم با درآمد حاصل از هدفمندی یارانه‌ها، اشتغال را در کشور ایجاد کنیم که این خود بهترین یارانه به مردم است.» چنین استدلالی در ظاهر بی‌نقص و درست است اما تغییر ذائقه جمعیتی که در ۴ سال گذشته به گرفتن یارانه عادت کرده‌اند کار ساده‌ای نیست. بعید است که دولت صرفا با اتکا به کمپین‌های تبلیغاتی بتواند مردم را مجاب به نگرفتن یارانه کند. ارایه سبد کالاهای اساسی به جای پرداخت نقدی یارانه که نخستین فاز آن در بهمن ماه گذشته به اجرا در آمد به خوبی نشان داد که اشتیاق به گرفتن کمک‌های دولتی تا چه اندازه بالاست. صف‌های روبروی مراکز توزیع سبد کالا آنقدر طولانی و متراکم بود که در چشم ناظران بین المللی نیز نشانه‌ای از شدت فقر در جامعه ایران قلمداد شد. حالا چطور ممکن است مردمی که همین سه ماه پیش برای گرفتن یه سبد کالا یک روز کامل خود را در صف مانده بودند اکنون از گرفتن پولی که بدون هیچ دردسری در نزدیک به ۴ سال گذشته به حساب آن‌ها ریخته می‌شده صرفنظر کنند؟
