مای ساتو، در مصاحبه ای از افزایش شمار اعدامها، نقض آزادی بیان و اجتماع در ایران ابراز نگرانی کرد. وی پیشتر از تبعیض سیستماتیک علیه اقلیتهای دینی و وخیم شدن وضعیت زنان و دختران در ایران صحبت کرده بود.
گزارشگر ویژه سازمان ملل برای حقوق بشر در ایران، روز پنجشنبه، ۱۷ آبان ماه در مصاحبه با سایت سازمان ملل همچنین افزود طبق گزارشهای رسیده از سوی نهادهای جامعه مدنی حکومت جمهوری اسلامی «بارها مدافعان حقوق بشر و روزنامه نگاران بازداشتی را متهم به جرایمی در رابطه با امنیت ملی میکند، اتهاماتی که بهطور مبهم تعریف شده است.» وی همچنین افزود حکومت «بهطور نظاممند جامعه مدنی را محدود کرده است.»
دادگاههای حکومتی، بارها نوکیشان مسیحی را نیز با اتهاماتی از جمله اقدام علیه امنیت ملی و بدون ارایه سند و مدرک راهی زندان کرده است.
به گفته این حقوق دان ژاپنی، در برخی موارد بعضی از این بازداشت شدگان به دلیل دسترسی محدود به مراقبتهای پزشکی در زندان با خطر مواجه است.
در ماههای گذشته گزارشهای متعددی از وضعیت لاله ساعتی، و مینا خواجوی دو شهروند مسیحی محبوس در اوین منتشر شده است که خبر از عدم دسترسی این نوکیشان به امکانات درمانی و انجام معاینات تخصصی میداد.
سازمان عفو بینالملل در گزارش سالانه خود ضمن تأکید بر ادامه نقض حقوق بشر در ایران، از جمله سرکوب زنان و اقلیتها افزوده که حکومت بسیاری از زندانیان را از دسترسی به امکانات بهداشتی مورد نیاز محروم کرده است.
مای ساتو همچنین افزود «مورد دیگر نگرانیم افزایش شمار اعدامها است.»
سازمان عفو بینالملل پیشتر در گزارش سالانه خود دربارهٔ مجازات اعدام در جهان، از افزایش چشمگیر موارد اعدام در ایران خبر داده و گفته بود که نزدیک به ۷۵ درصد از کل اعدامهای ثبتشده در جهان در سال ۲۰۲۳، در ایران رخ داده است.
عفو بینالملل گفته بود بعد از جنبش «زن، زندگی، آزادی» در شهریور ۱۴۰۱، حکومت ایران استفاده از مجازات اعدام را برای القای ترس در میان مردم و تشدید کنترل خود بر قدرت افزایش داده است.
پیشتر مای ساتو در اولین سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک گفته بود که اقلیتهای دینی ومذهبی ایران «با تبعیض نظامند» از جمله «بازداشت خودسرانه، محاکمه ناعادلانه» روبرو هستند.
این حقوقدان ژاپنی ۱۱ آبان ماه گزارش مقدماتی خود دربارهٔ ایران را به کمیته حقوق بشر مجمع عمومی سازمان ملل متحد ارائه کرد. هفتمین گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد حقوق بشر در ایران به بدتر شدن وضعیت زنان و دختران در ایران پرداخت و با اشاره به برخورد حکومت جمهوری اسلامی با جنبش «زن زندگی آزادی»، یا آور شد که حکومت ایران از معدود کشورهایی در جهان است که کنوانسیون رفع تبعیض علیه زنان را امضا نکرده است
. نماینده اتحادیه اروپا و نمایندگان چندین کشور عضو سازمان ملل از جمله نمایندگان آمریکا، بریتانیا، ایرلند و استرالیا در واکنش به سخنرانی گزارشگر ویژه، به نقض آزادی مذهبی و دینی در ایران اشاره کردند،
نماینده ایرلند از حکومت ایران خواست تا «مواد ۴۹۹ و ۵۰۰ قانون مجازات اسلامی را اصلاح کند تا اطمینان حاصل شود که حقوق آزادی بیان و آزادی دین و باور مطابق با قوانین و استانداردهای بینالمللی. بهطور کامل تضمین میشوند، ایران از امضاکنندگان میثاق بینالمللی مدنی و سیاسی است که چنین آزادیهایی را برای افراد تضمین میکند.
دادگاههای حکومتی بارها مسیحیان و به ویژه نوکیشان را با استناد به ماده ۵۰۰ مجازات اسلامی روانه زندان کرده است.
مای ساتو از جامعه جهانی خواست تا ضمن پشتیبانی از او، حکومت ایران را به تعامل سازنده با این مأموریت تشویق کنند. خانم ساتو، که دکترای حقوق دارد و در دانشگاه تدریس کرده از اواخر ماه زوییه جایگزین جاوید رحمان شد.
جاوید رحمان به مدت شش سال گزارشگر ویژه حقوق بشر برای ایران بود. این استاد حقوق، اواخر اسفند ماه سال گذشته، در ششمین گزارش خود دربارهٔ نقض حقوق بشر در ایران از ادامه اذیت و آزار و دستگیریهای خودسرانه افراد متعلق به اقلیتهای دینی و مذهبی به رسمیت شناخته نشده در ایران، از جمله بهائیها، نوکیشان مسیحی و صوفیها از جمله اعضای دراویش گنابادی به شدت ابراز نگرانی کرده بود. مقامات ایران هیچوقت به آقای رحمان اجازه سفر به ایران ندادند.