سازمان ماده ۱۸ همراه با سه سازمان جهانی مسیحی، «درهای باز»، «ام ای سی»، و «همبستگی جهانی مسیحیان» گزارشی را برای بررسی دوره ای وضعیت حقوق بشر ایران در شورای حقوق بشر سازمان ملل، در اختیار این نهاد قرار داده است.
در این گزارش به ادامه نقض حقوق مسیحیان به ویژه نوکیشان پرداخته شده و توصیه‌هایی به سازمان ملل برای پاسخگو کردن حکومت ایران ارایه شده است.
موارد اصلی نقض حقوق مسیحیان که در این گزارش مطرح شده، عدم به رسمیت شناخته شدن اکثریت مسیحیان ایران است، که نوکیش هستند. این دسته از شهروندان مسیحی حتی از حداقل حقوقی که برای مسیحیان به رسمیت شناخته شده، یعنی ارمنی‌ها و آشوری‌ها، در نظر گرفته شده محروم می‌شوند.
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران فقط سه اقلیت دینی به رسمیت شناخته شده‌اند؛ یعنی یهودیان، زرتشتیان و مسیحیان، اما در تعریف حاکمیت، فقط ارمنی‌ها و آشوری‌ها مسیحی محسوب می‌شوند و این شامل نوکیشان نمی‌شوند.
اقلیت‌های به رسمیت شناخته شده اگرجه شهروند درجه چندم محسوب می‌شوند، می‌توانند در چارچوب تعیین شده قوانین و خط قرمزهای حکومت از برخی حقوق شهروندی مانند داشتن مراکز دینی، فرهنگی و آموزش دین خود در مدارس بهره‌مند می‌شوند، درحالی که اقلیت‌های به رسمیت شناخته نشده مانند نوکیشان مسیحی کاملاً محروم از حقوق شهروندی و بشری خود هستند.
در این گزارش به نامه گروهی از گزارشگران ویژه سازمان ملل اشاره شده که در سال ۱۳۹۹ خطاب به مقامات جمهوری اسلامی نوشته شده و خواستار پاسخگویی دولت ایران در مورد ادامه سرکوب سیستماتیک مسیحیان و به ویژه نوکیشان شده است.
این گزارشگران با انتشار لیست ۲۴ مسیحی محکوم به زندان، گفتند حکومت ایران با نگاه امنیتی به عبادت مسیحیان می‌نگرد و با یورش به منازل و تجمعات، آنها را با اتهاماتی مبهم مانند «اقدام علیه امنیت ملی» راهی زندان می‌کند. حکومت ایران در پاسخ به نامه گزارشگران ویژه، محکومیت ۲۴ مسیحی را رد نمی‌کند ولی علت محکومیت را اتهاماتی از جمله «اقدام علیه امنیت ملی»، ارتباط با «مسیحیت صهیونیستی» و «عضویت در گروه‌های متخاصم» می‌خواند. حکومت ایران هیچوقت سند و مدرکی در مورد این اتهامات ارایه نکرده است.
حمله به منازل مسیحیان و کلیساهای خانگی تا به امروز ادامه دارد.
در گزارش چهار سازمان مسیحی توضیح داده شده است «در حقیقت، جلسات کلیساهای خانگی، اجتماعات دینی هستند. آنها ابزارهای سیاسی نیستند و به هیچ وجه با صهیونیسم، برانداز یا تهدیدی برای امنیت مرتبط نیستند. نوکیشان مسیحی در منازل خود جمع می‌شوند زیرا حکومت از حضور در کلیساهای ساختمانی منع کرده است.»
در این گزارش سازمان ماده ۱۸ و سه سازمان جهانی مسیحی متذکر شدند که حتی مسیحیان به رسمیت شناخته شده نیز با تبعیض روبرو هستند.
ارمنی‌ها و آشوری‌ها اگر تلقی شود که مسیحیت را در میان افرادی با پیشینه مسلمان ترویج کرده‌اند یا آنها را برای شرکت در مراسم کلیسا دعوت کرده‌اند، با زندان مواجه خواهند شد.
آنوشاوان اودیان شهروند رامنی است که از اواخر شهریور ماه ۱۴۰۲ برای تحمل ده سال حبس به دلیل فعالیت مسالمت‌آمیز دینی، در اوین زندانی شده است.
کتابمقدس به زبان فارسی در دست حتی شهروندان غیرایرانی مسیحی می‌تواند مبدل به مدرک جرم شود.
از جمله اتهامات هاکوپ گوچومیان شهروند ارمنستانی که به ده سال زندان محکوم شده، داشتن هفت جلد انجیل به زبان فارسی در منزل، دو بار حضور در منازل مسیحیان و در کلیساهای ارمنی زبان بوده است.
در این گزارش به موارد متعددی از بازداشت و محکومیت مسیحیان به دلیل باور و فعالیت صلح آمیز دینی اشاره شده است. این چهار سازمان مسیحی در گزارش سالانه خود در مورد وضعیت مسیحیان پیشتر از دستگیری و بازداشت دستکم ۱۶۰ شهروند مسیحی در سال ۲۰۲۳ خبر داده بودند که افزایش چشمگیری را نسیت به دو سال گذشته نشان می‌دهد. این تعداد در سال ۲۰۲۲، ۱۳۴ نفر و در سال ۲۰۲۱٬۵۹ نفر گزارش شده بود.
بیش از یک سوم این دستگیری‌ها به دلیل داشتن کتابمقدس به زبان فارسی بوده است.
این چهار سازمان در گزارش خود به شورای حقوق بشر به مواد متعدد میثاق بین‌المللی سیاسی و مدنی که در مورد مسیحیان، حکومت ایران نقض کرده اشاره کرده‌اند. ایران از امضاکنندگان این کنواسیون جهانی است.
از جمله این مواد می‌توان به ماده ۱۸(حق آزادی اندیشه، وجدان و مذهب) ُ، ماده ۹ (ممنوعیت خودسرانه دستگیر یا بازداشت) یا ماده ۱۹ (آزادی بیان).
چهار سازمان مسیحی با ذکر موراد مختلف توضیح می‌دهند که حکومت فشار بر مسیحیان و خانواده‌های آنها را حتی پس از آزادی و پایان محکومیت ادامه می‌دهد که از آن جمله می‌توان محرومیت از کار و تحصیل را نام برد.
این گزارش در خاتمه نیز توصیه‌هایی به اعضای شورای حقوق بشر سازمان ملل در راستای جلوگیری از نقض حقوق مسیحیان در ایران کرده‌اند. از جمله این توصیه‌ها از اعضای سازمان ملل خواسته شده تا از حکومت جمهوری اسلامی بخواهند تا مسیحیان را به دلیل باور وفعالیت صلح آمیز دینی بازداشت نکنند، به آنها اجازه اجرای مراسم دینی داده شود، مراکز و املاک مصادر شده آنها را به مسیحیان بازگردانند و به گزارشگر ویژه سازمان ملل اجازه سفر به ایران داده شود.
