رزا خلیلی
مراسم تجلیل از ۵۰ سال تلاش دکتر عبدالکریم لاهیجی برای احقاق حقوق بشر، روز شنبه ۱۴ دسامبر (۲۳ آذر) از سوی کانون دفاع از حقوق بشر ایران در شهر هانوفر آلمان برگزار شد. این مراسم که با تلاش بی وقفه ی اعضاء کانون دفاع از حقوق بشر ایران از سال گذشته تدارک دیده شده بود
با ورود جناب آقای دکتر عبدالکریم لاهیجی از پاریس و خانم شیرین عبادی از لندن به فرودگاه هانوفر در شب 13 دسامبر با استقبال جمعی از فعالین حقوق بشر رسما آغاز گردید.
طبق هماهنگی های صورت گرفته درساعت 10:00صبح 14 دسامبر آقای دکتر عبدالکریم لاهیجی در جمع خبرنگاران حاضر شده و به سوالات آنها پاسخ دادند. و بعلت مشکلی که برای خانم دکتر شیرین عبادی پیش آمده بود از ساعت 12:00 به جمع جلسه وارد شدند.
مراسم تجلیل از آقای دکتر عبدالکریم لاهیجی در همان روز ساعت 15:30دقیقه در سالن “کروکوس” شهر هانوفر با حضور خانم دکتر شیرین عبادی ، جناب آقای برند اشتراوخ شهردار محترم هانوفر و خانم دیان علائی نماینده ی جامعه ی بهائیان و همچنین شهریار نقش بندی نماینده ی حزب دموکرات کردستان ایران و جمع کثیری از ایرانیان مقیم آلمان وعده ای از شهروندان آلمانی برگزار گردید.
مجری جلسه خانم رزا خلیلی با خیر مقدم به دکتر عبدالکریم لاهیجی و خاضرین خواهان 1 دقیقه سکوت برای کشته شدگان و زندانیان سیاسی عقیدتی و همچنین نلسون ماندلا شدند.
سپس از آقای شهردار هانوفر آقای برند اشتراوخ دعوت شد برای ایراد سخنرانی خود
ایشان اظهار داشتند بخاطر تلاش های این دو فعال حقوق بشر برای منزلت انسانی از آنها سپاسگزار هستند
براند اشتراوخ شهردار هانوفر
برند اشتراوخ، شهردار هانوفر در سخنان خود از شیرین عبادی و آقای لاهیجی به عنوان دو الگو برای نسل جوان نام برد و گفت شهر هانوفر مفتخر است که امشب میزبان این دو نفر است.
وی که قبلا معلم کودکان معلول بوده، اظهار کرد که در دوران تدریسش شاهد بوده که چگونه کودکان معلول تنها به خاطر معلولیتشان مورد تبعیض قرار می‌گیرند. همچنین اظهار تاسف کرد از اینکه قبلا در شهر هانوفر و در سراسر آلمان، انسانها تنها به دلیل تفاوت فرهنگشان با آلمانی‌ها و یا به دلیل رنگ مو و پوستشان مورد تبعیض قرار می‌گرفتند. شهردار هانوفر اما تصریح کرد که اکنون مردم آلمان راهی جز پذیرش فرهنگ‌های دیگر و زندگی مسالمت آمیز در کنار مردم سرزمین‌های دیگر ندارند. به گفته او در حال حاضر مردمانی از ۱۷۲ ملیت گوناگون در هانوفر زندگی می‌کنند و از هر دو کودکی که در این شهر به دنیا می آیند یکی ریشه مهاجر دارد.
برند اشتراوخ در پایان سخنانش خطاب به دکتر لاهیجی و خانم عبادی گفت: «به خاطر تمام تلاش‌هایی که برای انسان و منزلت انسانی کرده اید از شما سپاسگزارم و مقدم شما را به شهر هانوفر گرامی می‌دارم». وی همچنین کتابچه قانون اساسی آلمان و نیز کتاب “آسمان بر فراز هانوفر” را که معرفی کامل شهر هانوفر است به آقای لاهیجی هدیه داد.
“تلاش ما برای به فرهنگ در آوردن قدرشناسی از بزرگان و فعالین حقوق بشر کشورمان است.”
منوچهر شفائی صدر هیات رئیسه
صدر هیئت رئیسه ی کانون جناب آقای منوچهر شفائی سخنان تشکر آمیز خود از زحمات دکتر لاهیجی در 50 سال فعالیت حقوق بشری با خیر مقدم به و خانم دکتر شیرین عبادی، آقای اشتراوخ، حمید حمیدی و حاضرین در جلسه را چنین آغاز کردند و همچنین از تلاش ها و رهنمودهای جناب آقای حمیدی در برپائی مراسم بسیار قدرانی نمودند.
در آخر ضمن معرفی تاریخچه و عملکرد کانون دفاع از حقوق بشر ایران از اعضا فعال این کانون نیز قدرانی و تشکر نمودند.
برنامه با پخش کلیپی بسیار تاثیرگذار در زمینه ی حقوق بشر کاری از جناب آقای حمید حمیدی ادامه پیدا کرد
“حقوق بشر شمع لرزانی بود که امروز با پایداری دکتر لاهیجی تبدیل به خورشیدی درخشان شده است.”
شیرین عبادی در سال ۲۰۰۵ “حلقه لایب‌نیتس” شهر هانوفر را دریافت کرده است.
شیرین عبادی سخنانش را با یاد همکاران دربندش عبدالفتاح سلطانی و محمد سیف‌زاده دو وکیل زندانی و نیز محمد صادق کبودوند رئیس زندانی کانون دفاع از حقوق بشر کردستان و برادران کردپور دو روزنامه‌نگار زندانی آغاز کرد.
برنده ایرانی جایزه صلح نوبل سپس به ذکر خصوصیاتی که یک فعال حقوق بشر باید داشته باشد پرداخت و تاکید کرد که همه این خصوصیات در آقای لاهیجی وجود دارند از جمله اینکه فرهنگ حقوق بشری در او نهادینه شده و اینکه ترسی از دادن هزینه بابت فعالیت‌های حقوق بشری ندارد.
خانم عبادی گفت: «هزینه فعالیت‌های حقوق بشری در کشورهای غیر دموکراتیک خیلی بالاست و کسانی که تاب تحمل این سختی‌ها و پرداخت هزینه را ندارند نباید وارد این حیطه شوند. یکی از افرادی که تا پای جان پای اعتقاداتش ایستاد و حاضر به پرداخت هر هزینه‌ای شد، آقای دکتر لاهیجی است».
شیرین عبادی همچنین اظهار داشت: «در اثر پایداری آقای لاهیجی بود که حقوق بشر که شمع نزاری بود الان تبدیل به یک خورشید درخشان شده است».
وی همچنین یکی دیگر از خصوصیات دکتر لاهیجی را این دانست که او هیچگاه حقوق بشر را فدای مصلحت اندیشی نکرد و هیچ مصلحت اندیشی را در این زمینه جایز ندانست.
خانم عبادی به اعتراض آقای لاهیجی به اعدام‌های اوایل انقلاب اشاره کرد و گفت علیرغم اینکه او دوست صمیمی مهندس بازرگان نخست وزیر دولت موقت بود و ممکن بود اعتراضات او رابطه‌اش با بازرگان را تیره کند ولی با تمام توان به این اعدام‌ها اعتراض می‌کرد.
شیرین عبادی یکی دیگر از مشخصه‌های آقای لاهیجی را مرزگذاری او بین سیاست و حقوق بشر دانست و تاکید کرد که دکتر لاهیجی هیچگاه عضو هیچ گروه و حزب سیاسی نشد و همه انسانها را تنها با دید حقوق بشری نگاه کرد.
خانم عبادی در پایان سخنانش از دکتر لاهیجی به خاطر تمام کارهایی که تا کنون انجام داده تشکر کرد.
در انتهای سخنرانی خانم دکتر شیرین عبادی بخش اجرای موزیک زنده توسط دوست ارجمند ،خانم کتی ایوغلی که به دعوت کانون از کشور اسپانیا آمده بودند صورت گرفت .
پیام ویدئویی ارسالی از دکتر هادی قائمی، فعال حقوق بشر مقیم آمریکا که ایشان از اساتید فیزیک دانشگاه نیویورک بوده و بعد از واقعه ی یازده سپتامبر به یک فرد فعال حقوق بشر تبدیل شده است را با هم در این برنامه دیدیم و شندیدم.
“عدالت، فراخواندن رانده شدگان به حاشیه است.”
حمید حمیدی که از فعالین با سابقه ی حقوق بشر مقیم هلند است و در زمینه ی حقوق زنان و کودکان بطور خاص فعالیت میکند ،خود را فرزند کوچک خانواده ی حقوق بشر معرفی کرد که پدرش دکتر عبدالکریم لاهیجی و مادرش دکتر شیرین عبادی ست.
او سخنان خود را چنین آغاز کرد: پیشکش به دکتر لاهیجی برای پنجاه سال تلاش در عرصه حقوق بشر
در جوامعِ پیش از عصرِ جديد، كه هنوز حقوقِ بشر به صراحتِ امروز مطرح نشده بود، مردمان،حاکمان را نمايندۀ خدا می انگاشتند و فرمانش را حكمِ الهی قلمداد می نمودند.اين امر زمينۀ خودكامگي و بيعدالتي را براي حاکمان فراهم می ساخت و چون استبداد به اوج مي رسيد، مردم، قيام و شورش عليه نظام را آخرين راه حل می پنداشتند و اقدام به عمل مي كردند. در اين حالت، دیگر صلح مفهوم نداشت.(ظلم و بی عدالتی برابر با جنگ و خشونت)
از آنجائيکه حقوق بشر، بر مبناى فقط انسان بودن شخص قرار دارد، جهانى ، برابر و سلب نشدنى است. اين حقوق بطور جهان شمول به تمام نوع بشر تعلق دارد. همانطور که يک فرد نمى تواند از انسان بودن خود بازبايستد ، صرفنظر از آنکه چقدر با او بطور غير انسانى رفتار شود ،به همان شکل اين حقوق از دست دادنى نيست. يک فرد حق داشتن حقوق انسانى را داشته و توسط آنها قدرت مى يابد. حقوق بشر، به راستى، حقوقى است که هر فردى، به علت آنکه انسان است از آن برخوردار است. اين تفکر بطور فريبنده اى ساده، عواقب سياسى و اجتماعى مهمى را با خود بهمراه دارد.
حقوق بشر، که هر شخصى صرفنظر از کشور و جامعه از آن برخوردار است، چهار چوبى را جهت حقوق افراد با جامعه و حکومت ها ارائه مى دهد. آنجا که اين حقوق بطور سيستماتيک نقض مى شود، خواسته ها و مطالبات حقوق بشر بطور قاطعانه و بنيادين نمایان می گردد.این در حالی است که در جوامعى که حقوق بشر عمومأ ارج گذاشته مى شوند، افراد،جهت تحقق کامل حقوق خود و استانداردهاى تعین شده، دولتها را تحت فشار قرار ميدهند.
حقوقِ بشر مي گويد: “همه افرادِ بشر، فارغ از رنگ، نژاد، جنس، مكان و يا هر باور ديني ومذهبی و مسلکی، انسان بوده و از اين لحاظ همه برابر و دارای حقوقِ يكسان و انتقال ناپذير اند. اين حقوق، اساسِ آزادي، عدالت و صلح را در جهان سبب شده و ظهورِ دنيايی را كه در آن افرادِ بشر در بيان و عقيده آزاد و از ترس و فقر فارغ باشند، تقويت مي كند. شناسايیِ اين حقوق و همچنین تأمين و تضمينِ آن بر عهدۀ حكومتهاست و چنانچه حكومتها در انجامِ تعهدات و مسئولیت هایشان سهل انگاری نمایند، افراد قادر خواهند بود كه از اين حقوق بر عليه دولتِ شان استفاده كنند.”
اساساً حقوقِ بشر خطابش به حکومتهاست و از حکومتها خواسته می‌شود که حقوقِ بشر را مورد شناسائی و رعايت قرار داده و آن را برای شهروندانشان تأمين كنند. اگر مخالفت و يا موافقت با دولتها از سوی فعالينِ حقوقِ بشر صورت مي گيرد وابسته به رفتار و عملکرد دولتهاست و هدف از اين گونه کنش ها و اعتراضات، ترويج و تعميمِ حقوقِ بشر در جامعه می باشد، كه ضامنِ تحقق و تأمينِ حقوق و آزاديهاي اساسیِ همه شهروندان است.
ایشان یادآور شدند تلاش فعالین و تلاشگران حقوق بشر برای رسیدن به دادخواهی و عدالت است.
ایشان “روز 14 دسامبر را روز عدالت خواهی معرفی کردند.”
“کار فعال حقوق بشر، تغییر حکومت نیست، تحول حقوقی است.”
دیدن عکس دکتر مصدق در کنار دو وکیل نظامی در دادگاهی با قضات نظامی، راه عبدالکریم لاهیجی ۱۲ ساله را برای تمام زندگیش مشخص کرد. او با انتخاب رشته حقوق تصمیم گرفت ساختار حقوقی کشورش را متحول کند.
دکتر لاهیجی در مراسم بزرگداشتش گفت یک بار در یک مراسم کسی از او پرسیده اگر رژیم ایران عوض شود شما دیگر چه فعالیتی می‌کنید؟ او در پاسخ گفته: «کار فعال حقوق بشر، براندازی و تغییر رژیم نیست، ایجاد تحول حقوقی است و این کاری است که من همواره و در هر رژیمی انجام خواهم داد».
آقای لاهیجی از سختی‌هایی گفت که در این راه کشیده؛ زندان، تعقیب، تهدید و بعد اجبار به ترک وطن. اما به گفته خودش یک بار یک روزنامه‌نگار به او می گوید به شما حسادت میکنم چون شبها راحت می‌خوابید.
دکتر لاهیجی گفت: «آن روزنامه‌نگار واقعیت را گفت. وقتی دوستان به من گفتند می‌خواهند چنین کاری کنند و برای من بزرگداشت بگیرند، من گفتم برای من خیلی پرقدر و ارج است ولی این کار را نکنید، من انتظار ندارم برای اینکه من اجرم را گرفته‌ام؛ همین که شبها راحت می‌خوابم».
آرزوی دکتر لاهیجی برای کشور آلمان
دکتر لاهیجی در حال تشکر از برند اشتراوخ، شهردار هانوفر
عبدالکریم لاهیجی در بخش دیگری از برنامه برای تشکر از شهردار هانوفر که قصد ترک مراسم را داشت پشت تریبون رفت. وی ضمن تشکر از شهردار هانوفر به خاطر حضور در این مراسم، به جمله‌ای که فدراسیون بین المللی جوامع حقوق بشر به عنوان شعارش انتخاب کرده اشاره کرد: “چشمانت را باز نگه دار”.
وی ادامه داد که با پیروی از همین شعار و برای اینکه نشان دهد مسئله حقوق بشر در آلمان هم برایش اهمیت دارد، آرزومند روزی است که هر کودکی که در آلمان متولد می شود صرف نظر از ملیت پدر و مادرش بتواند تابعیت آلمان را بگیرد.
بعد از سخنرانی خوب و بی بدیل دکتر لاهیجی که همگان را به وجد آورده بود، صدر هیئت رئیسه ی کانون آقای شفائی برای تقدیر از ایشان و خانم دکتر شیرین عبادی و آقای حمید حمیدی به رسم یادبود تندیسی را تقدیم ایشان نمودند.
همینطور در این قسمت از زحمات سرکار خانم صدیقه جعفری عضوهیئت رئیسه ی کانون تجلیل به عمل آمده و لوح تقدیری به ایشان توسط آقای دکتر لاهیجی اهدا گردید.
در انتهای برنامه پیام های عزیزان حاضر در جلسه قرائت گردید:
ابتدا پیام سرکار خانم دیان علائی نماینده ی جامعه ی بهائیان
و پس از آن پیام آقای شهریار نقشبندی نماینده ی حزب دموکرات کردستان ایران کمیته آلمان حضور آقای لاهیجی خوانده شد.
پیام خانم نسرین ستوده و جناب اولیایی فرد توسط سرکار خانم افروز مغزی حقوق دان مقیم آلمان برای همگان قرائت گردید.
پیام ارسالی از سوی خانم نسرین ستوده بشرح زیر :
ریاست محترم کانون دفاع از حقوق بشر در ایران
اعضاء گرامی و دوستان عزیز
بر شما و خانواده ی بزرگ مدافعان حقوق بشر و بویژه همکار عزیز وپیشکسوتم , جناب آقای عبدالکریم لاهیجی که در هر کجا باشند منشا خدمات ارزنده برای ایران عزیز و ایرانیان هستند, درود می فرستم و آرزوی پیروزی و سلامتی برای
یکا یک شما عزیزان دارم.
این روش پسندیده ای است که در قبال رنجی که فعالان حقوق بشر تحمل می نمایند, از زحمات آنها تجلیلی شایسته به عمل آید .
این نوع گردهمایی ها به تجدید قوای ما در ادامه ی راه مان مدد می رساند تا راه را با چراغی در دست بپیماییم, چراغی که حاصل یک عمر تلاش و تدبیر شبانه روزی شایستگانی چون عبدالکریم لاهیجی است.
هر انسانی قرار است یک بار در این دنیا زندگی کند .بی شک اشخاص فرهیخته ای چون ایشان, خود راهی چنین شایسته برگزیده اند. زیرا این راه با همه ی سختی هایی که دارد بسی شادی بخش و راضی کننده است.
من می دانم ایشان در راه آرمان های عدالت طلبانه شان سختی های فراوانی را متحمل شده اند, اما هیچگاه دست از تلاش برای استقرار عدالت برنداشته اند.
بر استقامت و پایداری ایشان درود می فرستم و از اینکه کسانی چون او را در جمع خود داریم, خشنود و سپاسگزاریم . تردیدی ندارم وجود افرادی چون او باعث می شود با امید و روشن بینی بیشتری به راه مان ادامه دهیم .
قدرت, سربلندی, سلامتی و شادمانی بی پایان برای ایشان آرزومندم.
با بهترین آرزوها
نسرین ستوده
ایران – تهران
متن ارسالی آقای اولیایی فرد از ترکیه
….. اینجانب از برگزارکننده گان ای مراسم صمیمانه تشکر میکنم زیرا در روزگاری که نقض حقوق بشر در ایران بیداد میکند برگزاری چنین بزرگداشتی از استاد لاهیجی اقدامی بسیارشایسته و مقبول و موجب دلگرمی و شادی و مباهات وکلا و فعالین عرصه حقوق بشر گردید زیرا معتقد هستم گام های استوار بزرگ مردانی چون استاد لاهیچی در راه آزادی بیان و کرامت و شرافت انسانی ما را به آینده ای روشن امیدوار خواهد کرد
در خاتمه اینجانب بعنوان عضوی از جامعه وکالت و فعالین حقوق بشر در برابر نیم قرن تلاش بی وقفه و خستگی ناپذیر استاد لاهیجی در جهت دفاع از حقوق انسانی ، سر تعظیم فرود آورده و با ارج نهادن و گرامی داشتن فعالیت ها و اقدامات ایشان ، براستی و شایستگی استاد دکتر عبدالکریم لاهیجی را پدر حقوق بشر ایران میدانم
با سپاس محمد اولیایی فرد – وکیل پایه یک دادگستری و زندانی سیاسی سابق / 14 دسامبر 2013 ترکیه – آنکار
هم چنین بدلیل کمبود وقت پیام صوتی خانم دکتر مهرانگیزکار دکتر حسین باقرزاده، مصطفائی و آقای حاج سید جوادی که از رادیو زمانه پخش شده بود و پیام ارسالی جناب اشکوری که از طریق ایمیل ارسال شده بود حضور جناب دکتر لاهیجی ارائه گردید.
متن پیام آقای اشکوری :
در روایات دینی ما آمده است: «بهترین مردم کسی است که بیشترین فایده را به مردمان برساند». دوست عزیز و گرامی جناب آقای دکتر عبدالکریم لاهیجی بی گمان یکی از این شخصیت هاست چرا که او عمری را در کاری گذرانده که پرثمرترین و مفیدترین کار برای مردمان نه تنها وطن خودش (ایران) بلکه برای تمام مردم جهان بوده و هست: دفاع از حقوق ستمدیگان و تلاش برای بهبود حقوق بشر. انصافا کاری شریف تر و پرارزش تر از این کم می توان یافت.
من خود از روزگار پیش از انقلاب ایران، با نام دکتر لاهیجی به عنوان وکیل برجستة برخی زندانیان و تبعیدیان سیاسی و نیز فعال حقوق بشر، آشنا شده ام و از آن زمان تا کنون، که بیش از سی پنج سال می گذرد، هر لحظه لاهیجی را در پیکار با استبداد و ناقضان حقوق بشر و کوشش گسترده برای تغییر اوضاع ایران و جهان به سود قربانیان نقض بشر تواناتر و پر تکاپوتر دیده ام. چنین تلاش گسترده و مستمر و استوار فقط می تواند از اندیشه ای خلاق، دلی مؤمن به کرامت ذاتی آدمیزاد، جانی شیفته آزادی و عدالت، کنشگری انسان دوست و مصمم و استوار در پیکار با ستم برآمده باشد. چرا که نقض حقوق بشر و موانع بر سراه بهبود آن، به ویژه در وطن تحت حاکمیت استبداد دینی ما، چنان انبوه و عمیق و حتی می توان گفت رو به گسترش است که به سادگی می تواند هر استوار مردی را هم به ناامیدی و انفعال و ای بسا شکست بکشاند.
تکریم و بزرگداشت چنین استوارمردی، که مایه فخر ما ایرانیان است، هم ادای دین است و هم یک تعهد اخلاقی و انسانی و از این رو کاری است بس بایسته و با شکوه و باید از بانیان و برگزار کنندگان آن نیز سپاسگزار بود. من که، به هر دلیل، موفق به حضور در این مراسم نشده ام، از باب ادای دین و عرض ادب به جناب لاهیجی، به عنوان یک هم وطن و یک بشر با، استفاده از کلمات و واژگان سپاس ویژه خود را تقدیم ایشان می کنم و از عمق جان برای ایشان عمری دراز و تلاش بیشتر و پرثمرتر برای رفع تمام موانع بر سر راه بهبود حقوق بشر در ایران و جهان آرزو می کنم. به امید فردایی بهتر و انسانی تر
آلمان-بن 22 آذر 1392 (13 دسامبر 2013)
حسن یوسفی اشکوری
و همچنین با وجود حضور آقای داراب پورو چند تن دیگر از عزیزان که به دلیل کمبود وقت ، فرصت قرائت پیامهایشان نبود و سایر عزیزانی که به طور زنده و از طریق پالتاک و رادیوی اینترنتی پیام ارسال نموده بودند بعد از پایان جلسه حضور دکتر لاهیجی ارائه شد.
در پایان جلسه آقای منوچهر شفائی از کلیه همکاران کانون قدردانی نموده و بویژه از همکاران و دوستان:
خانم ها ناهید سلیمی، صدیقه جعفری و آقای مهرآئین در امور مدیریتی
خانم میترا حقیقی ، آقایان رضا زارعی، رسول صنعتی، بیژن سامانی در بخش تدارکات
آقای مهرداد طاهری و همسرشان، آقای حسین بهرخو، خانم منظر حق شناس، آقای فرید عرب پوریان، در بخش فیلم و عکس
آقایان یونس کیاهی، رامین توکل، سعید پژوهیان در بخش صدا و تصویر ، رادیو و امور اینترنتی
خانم رزا خلیلی مجری برنامه
که در برگزاری این مراسم تلاش بی وقفه نموده بودند قدر دانی و سپاسگزاری نمودند :
جلسه در ساعت 20:20 دقیقه پایان یافت
